Lawenda jest popularnym i dobrze znanym półkrzewem pochodzącym z obszaru śródziemnomorskiego, rozpowszechnionym w całej południowej Europie.

Botanicznie lawenda jest rodzajem obejmującym około czterdziestu gatunków i należącym do rodziny jasnotowatych. Najpowszechniej znanym gatunkiem jest najbardziej mrozoodporna lawenda lekarska (Lavandula angustifolia, zwana także lawendą wąskolistną) oraz lawenda pośrednia (Lavandula x intermedia, zwana lawendą szerokolistną).

Początki uprawy lawendy sięgają czasów starożytnych. Roślina ta była najbardziej znana wśród mieszkańców krajów śródziemnomorskich i wykorzystywana przez nich do produkcji balsamów, kosmetyków, leków, a nawet w kuchni. Grecy najbardziej cenili lawendę za jej właściwości smakowe i kosmetyczne, a w szczególności za miód, który można było z niej pozyskać. Starożytni Rzymianie uznawali lawendę za roślinę leczniczą i antyseptyczną, odstraszającą szkodliwe owady. Wykorzystywali ją także podczas prania jako środek zapachowy. Lubowali się w olejkach używanych do kąpieli. To właśnie im zawdzięczamy dzisiejszą nazwę. Lawenda (Lavandula) wywodzi się od łacińskiego słowa myć, kąpać się – “lavo, lavare”. Anglicy zaś docenili ją za niezwykłe aromaty i zaczęli tworzyć pachnidła.

W średniowieczu lawenda znana była głównie dzięki swoim właściwościom leczniczym, miała także znaczenie religijne. Damy dworu wykorzystywały lawendę do różnego rodzaju rzeczy: umieszczano ją pod pościelą, używano do odświeżania powietrza. Tradycją było sadzenie lawendy  w pobliżu pralni aby po wypraniu położyć ubrania na krzewach lawendy, których zapach przechodził na ubrania.

W okresie późnego renesansu czczono sam zapach lawendy. Różne gatunki nie są wyraźnie zróżnicowane, ale prawdopodobnie to lawenda francuska była wykorzystywana w celach leczniczych. Lawenda została uznana za niezawodną skuteczną w leczeniu zakażeń. Była popularnym ziołem pomocnym w leczeniu wielu schorzeń. Wielcy angielscy zielarze Gerard, Parkinson i Culpepper wiele pisali o lawendzie. Duże zainteresowanie wśród ludności jakie ona zyskała spowodowało, że zaczęto ją sprzedawać na straganach. Była bardzo modna wśród pań. Świeżą lawendę suszono i wkładano w muślinowe torby następnie wieszano w szafach. Używano jej do mycia ścian i mebli. Używano jej także jako perfum, robiono potpourii, mydło oraz miała kluczowe miejsce w apteczkach domowych. Mniejsze torebki młode kobiety nosiły w swoich dekoltach aby przyciągnąć adoratorów.

Począwszy od XII wieku lawenda angielska (Lavandula angustifolia) była popularna jako zioło wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym. Lawenda francuska jest rośliną dziko rosnącą, a jej zapach przypomina balsam z mieszanki rozmarynu.

W XVII w. lawenda francuska została wpisana do londyńskiej farmakopei, ostatecznie jednak została zastąpiona bardziej wytrzymałą odmianą, lawendą angielską.

Obecnie uprawiana jest w wielu zakątkach świata. Jest rośliną wieloletnią, osiągającą nieraz dość spore rozmiary. Dziś lawendę kojarzymy z pięknym fioletowym kolorem oraz wspaniałym zapachem. Uwielbiana jest za swoje liczne właściwości lecznicze i niesamowity zapach.